09.06.2007
Według nowego raportu Rady Europy, CIA miała w latach 2003-2005 tajne więzienia w Polsce i Rumunii, w których przetrzymywano osoby podejrzane o terroryzm. Polski MSZ zapewnia, że żadnych tajnych więzień nie było; zarzuty odpierają też Rumuni.
Sprawozdawca RE, szwajcarski senator Dick Marty napisał w opublikowanym w piątek raporcie, że "najwyższe władze państwowe" tych krajów wiedziały o działaniach CIA.
Według niego, Stany Zjednoczone i NATO zawarły w 2001 roku tajne porozumienie pozwalające amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) na więzienie w Europie osób podejrzewanych o terroryzm.
Marty twierdzi, że były prezydent RP Aleksander Kwaśniewski "wiedział i aprobował" rolę swego kraju w tajnych operacjach CIA prowadzonych na terytorium Polski. Oprócz prezydenta o operacjach CIA w Polsce wiedzieli inni ówcześni funkcjonariusze państwa: szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Marek Siwiec, minister obrony narodowej Jerzy Szmajdziński i szef wywiadu wojskowego Marek Dukaczewski.
Marty napisał, że w Polsce potajemnie przetrzymywano i przesłuchiwano ośmiu wysokiej rangi podejrzanych, w tym dwóch czołowych członków Al-Kaidy: Abu Zubajdę i Chalida Szejka Mohammeda.
Rzecznik MSZ Robert Szaniawski powiedział w piątek PAP, że "nie było tajnych baz w Polsce". Dodał, że strona polska chce wiedzieć, jakimi materiałami dysponuje Marty i na jakiej podstawie tego typu sądy wypowiada. "Do tej pory przedstawiane dowody okazywały się mało warte" - zauważył.
Także Kwaśniewski zaprzeczył informacjom, jakoby wiedział i akceptował tajne operacje CIA w Polsce. "Zaprzeczam, jakoby w Polsce były jakiekolwiek tajne więzienia CIA i żebym coś w tej sprawie aprobował czy rozmawiał na ten temat" - podkreślił.
Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Marek Siwiec napisał natomiast w oświadczeniu, że "Biuro Bezpieczeństwa Narodowego nigdy nie brało udziału w żadnych negocjacjach, rozmowach lub kontaktach dotyczących rzekomego programu HVD w Polsce (program CIA High-Value Detainees), lub jakiegokolwiek innego programu związanego z nielegalnym przetrzymywaniem osób podejrzanych o terroryzm".
Szef klubu SLD Jerzy Szmajdziński określił zarzuty zawarte w raporcie jako "political fiction", a były szef WSI gen. Marek Dukaczewski powiedział, że nie zna powodu umieszczenia jego nazwiska w tym dokumencie.
Komisja Europejska wezwała w piątek kraje członkowskie UE, oskarżane o przetrzymywanie tajnych więźniów CIA, do pilnego przeprowadzenia niezależnych dochodzeń.
"Jesteśmy bardzo zaniepokojeni doniesieniami" zawartymi w raporcie Rady Europy, że CIA miała w latach 2003-2005 tajne ośrodki w Polsce i Rumunii - powiedział na konferencji prasowej rzecznik komisarza UE ds. wewnętrznych i sprawiedliwości Franco Frattiniego, Friso Roscam Abbing.
Po publikacji nowego raportu Amnesty International ponownie wezwała Polskę do przeprowadzenia śledztwa w sprawie lotów i domniemanych tajnych więzień CIA w naszym kraju.
Rada Europy skrytykowała w piątek "cyniczne próby" uniemożliwienia przez niektóre rządy europejskie "naświetlenia swoich działań" w kwestii tajnych więzień CIA w Europie.
W komunikacie opublikowanym w Strasburgu przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Rene van der Linden napisał, że "sam nie wie, co jest bardziej szokujące: fakt, że rządy europejskie były wspólnikami w tych działaniach wbrew swoim zobowiązaniom wynikającym z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, czy też to, że uciekły się do antydemokratycznych metod, by ukryć swoje czyny i utrudnić śledztwa sądowe i parlamentarne".
INNE GŁOSY w TEJ SPRAWIE : Amnesty International
Po publikacji nowego raportu Rady Europy w sprawie więzień CIA, Amnesty International ponownie wezwało Polskę do przeprowadzenia śledztwa w sprawie lotów i domniemanych tajnych więzień CIA w naszym kraju.
"Władze Polski - obecne i przyszłe, od półtora roku domagają się, aby uwierzyć w ich deklarację, iż tajnych więzień nie było. Nic jednak nie wiadomo o tym, aby podjęte zostały jakiekolwiek działania, mające na celu wyjaśnienie oskarżeń" - oświadczył Wojciech Makowski, koordynator kampanii AI "Stop torturom w wojnie z terroryzmem". Jego oświadczenie otrzymała w piątek PAP.
Makowski przypomniał, że po informacjach organizacji Human Rights Watch, która pierwsza mówiła o tajnych lotach i więzieniach CIA w Europie dla islamskich terrorystów, ówczesny premier Kazimierz Marcinkiewicz zapowiadał śledztwo w tej sprawie i ujawnienie jego wyników. "Nie zostały one jednak podane nigdy" - dodał.
Zarzuca on politykom poprzedniej i obecnej kadencji, że zignorowali komisję Parlamentu Europejskiego, która przyjechała do Polski, by wyjaśnić podejrzenia. Podobnie jak - jego zdaniem - rząd, który całkowicie zignorował, przyjęte 14 lutego rekomendacje z raportu końcowego tej komisji.
"Z nieznanych powodów Polska wciąż nie podpisała Konwencji przeciwko wymuszonym zaginięciom ONZ, mającej zapobiegać programom takim, jak amerykańska sieć tajnych więzień CIA. Żaden z reprezentantów władz nie spotkał się też wicesekretarz generalną AI, która przyjechała do Polski w maju. Wszystko to sprawia, że trudno uwierzyć w rzeczywistą chęć wyjaśnienia sprawy" - wylicza Makowski.
Przestrzega on, że "sprawa lotniska w Szymanach i bazy w Starych Kiejkutach" będzie wracać w kolejnych raportach Rady Europy i organizacji pozarządowych, "dopóki nie dojdzie do niezależnego śledztwa".
INNE GŁOSY w TEJ SPRAWIE : Rzecznik Praw Obywatelskich
Według Rzecznika Praw Obywatelskich Janusza Kochanowskiego, informacje na temat istnienia w Polsce tajnych więzień CIA, w których mieli być przesłuchiwani terroryści Al-Kaidy, są "gołosłowne". RPO przypomina, że jego biuro wyjaśniało tę sprawę i nie znalazło żadnych dowodów na potwierdzenie takich podejrzeń.
Przypomniał, że Biuro Rzecznika interesowało się kwestią domniemanego istnienia na terenie Polski ośrodków przetrzymywania członków terrorystycznej organizacji Al-Kaida od grudnia 2005 r.
Kochanowski podkreślił, że sam kilkakrotnie zwracał się o informacje w tej sprawie, m.in. do ministra koordynatora służb specjalnych Zbigniewa Wassermanna, i za każdym razem otrzymywał informacje, że w Polsce nie było żadnych więzień dla terrorystów Al-Kaidy.
Ponadto 8 maja pracownicy Biura RPO byli w Jednostce Wojskowej w Starych Kiejkutach i na lotnisku w Szymanach koło Szczytna, gdzie na miejscu badali informacje o domniemanym "przewożeniu, przetrzymywaniu w Polsce oraz niewłaściwym traktowaniu członków terrorystycznej organizacji Al-Kaida".
"W wyniku podjętych przedsięwzięć i dokonanej wizytacji Jednostki Wojskowej oraz lotniska w Szymanach koło Szczytna, nie potwierdzono pojawiających się - między innymi w mediach publicznych - przypuszczeń o przewożeniu i tranzycie przez to lotnisko, a także wspomnianą jednostkę, członków terrorystycznej organizacji Al-Kaida, ani też przetrzymywania w tych miejscach osób podejrzewanych o terroryzm" - oświadczyło Biuro Rzecznika po zakończeniu wizytacji.
ŹRÓDŁA
