18.06.2007 PARLAMENT EUROPEJSKI
Dzięki Unii Europejskiej możemy korzystać z nieprawdopodobnego wyboru produktów ze wszystkich państw członkowskich. Włoskie pesto, czeskie piwo, polskie soki i belgijska czekolada stoją obok siebie na półkach. Swobodny przepływ towarów jest jednym z najważniejszych osiągnięć integracji europejskiej. Nie tylko ułatwia nasze codzienne życie. Rynek Wewnętrzny pozwala Unii konkurować na globalnej scenie. Jednak wciąż pozostają bariery. W ubiegłym tygodniu posłowie dyskutowali, jak je pokonać.
Podstawą funkcjonowania Rynku Wewnętrznego jest zasada wzajemnego uznawania. Odpowiedni zapis Traktatu stanowi, iż państwa członkowskie nie mogą stosować wobec siebie ograniczeń handlowych. Wśród kilku wyjątków od tej zasady znalazły się między innymi względy zdrowia publicznego i bezpieczeństwa. Traktat zabrania jednak posługiwania się którymkolwiek z tych wyjątków jako narzędziem dyskryminacji ekonomicznej.
Przełomowe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 1979 roku w sprawie likieru porzeczkowego Cassis de Dijon wskazało, w oparciu o postanowienia Traktatu, iż żaden kraj członkowski Unii Europejskiej nie ma prawa odmówić wstępu na własny rynek towarom, które znajdują się w oficjalnym obrocie w innym kraju członkowskim. W ten sposób zasada wzajemnego uznawania uzyskała obecną moc. Orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości mają moc obowiązującą na terenie całej Unii Europejskiej.
Ograniczenia wolności
Niestety, wciąż borykamy się z barierami handlowymi nakładanymi przez różne państwa. Na poparcie praktyk protekcjonistycznych władze wykorzystują najczęściej krajowe wymagania techniczne. Takie działania przynoszą szkodę zarówno konsumentom, którzy mają mniejszy wybór, jak i producentom. Biurokratyczne procedury wymagane przez administrację krajów członkowskich zmuszają firmy do przeprowadzania dodatkowych testów technicznych i uzyskiwania odpowiednich certyfikatów.
Kraje członkowskie nie respektują zasady wzajemnego uznawania, gdyż często miejscowi urzędnicy nie zdają sobie sprawy, że w określonej sytuacji należy stosować unijne przepisy. Firmy również nie są pewne, jak mogą dochodzić swoich praw na rynkach innych państw członkowskich. Brakuje informacji o zakresie obowiązywania zasady a odpowiednie instytucje z poszczególnych krajów nie kontaktują się ze sobą.
Pakiet towarowy przepisem na rynek
W Parlamencie Europejskim rozpoczęły się prace nad propozycją Komisji, która powinna poprawić sytuację na Rynku Wewnętrznym. Tak zwany "pakiet towarowy" trafił już do parlamentarnej Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumenta (IMCO). Podczas seminarium w Parlamencie Europejski we wtorek 5 czerwca posłowie, przedstawiciele biznesu oraz specjaliści akademiccy rozmawiali o obecnej sytuacji w UE.
W klientów uderza bezpośrednio niewystarczająca konkurencyjność, a pośrednio niewystarczająca produktywność - mówił Finn Lauritzen, dyrektor Duńskiej Agencji Przedsiębiorstw i Budownictwa. Cytował przykład otwarcia duńskiego rynku w 2004, większa otwartość stymuluje krajowy przemysł, podkreślał.
Paul Mingasson, doradca generalny izby przemysłowej BusinessEurope przytoczył statystyki, z których wynika, że 28% przedsiębiorstw napotyka bariery w handlu wewnątrz Unii Europejskiej.
W ostatnim czasie aż trzysta spraw przeciwko ograniczeniom trafiło przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Problemy z eksportem miały belgijskie piekarnie, kłopot dotknął wyroby roślinne z Hiszpanii a także producentów rowerów. W jednym kraju rowery muszą spełniać szczegółowe wymagania bezpieczeństwa, w innym wystarczy, że mają dwa hamulce i dynamo. Firmy dostosowując wymagania ponoszą dodatkowe koszty. Cena detaliczna jest przez to wyższa, tracą konsumenci, argumentował fiński poseł Alexander Stubb z grupy Europejskiej Partii Ludowej/Europejskich Demokratów, jeden z parlamentarnych sprawozdawców "pakietu towarowego".
Jasne zasady dla urzędów i przedsiębiorstw
Pakiet będzie zawierał szczegółowe i przejrzyste zasady obowiązujące we wszystkich państwach członkowskich. Władze krajowe będą musiały przestrzegać określonych procedur, jeśli zamierzą zablokować wejście danego produktu na swój rynek.
W planach jest stworzenie punktu informacyjnego, w którym przedsiębiorcy będą mogli dowiedzieć się, jakie normy techniczne ich produkt musi spełniać w każdym kraju UE. Punkt kontaktowy powinien również poprawić dialog między instytucjami państw członkowskich.
W wypadku, gdy krajowe władze zakwestionują produkt, to państwo członkowskie będzie musiało uzasadnić decyzję odmowną. Obecnie ciężar dowodu spoczywa na producencie. Chcąc wprowadzić produkt na rynek, musi udowodnić, że zostały spełnione wszystkie krajowe normy.
W najbliższych miesiącach posłowie z komisji IMCO będą pracować nad pakietem. Projekt pojawi się na sesji plenarnej najprawdopodobniej w listopadzie.
