28.06.2007

Komisja Europejska żąda zmian w ustawie, która gwarantuje skarbowi państwa szczególne uprawnienia w spółkach. Tzw. „złota akcja” daje rządowi decydujący wpływ na zarządzanie spółkami, które uznaje za strategiczne. Warszawa ma teraz dwa miesiące na dostosowanie polskiego prawa. W przeciwnym razie, sprawa może trafić do Trybunału Sprawiedliwości.

Komisja Europejska zdecydowała się formalnie wystąpić do Polski o zmianę ustawy o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego. Wraz z aktami wykonawczymi ustawa ta przyznaje obecnie specjalne prawa (tzw. "złotą akcję") państwu polskiemu w piętnastu spółkach uznanych za mające szczególne znaczenie. Te specjalne prawa obejmują prawo wyrażenia sprzeciwu wobec pewnych istotnych decyzji dotyczących zarządzania spółką, co zasadniczo obniża atrakcyjność nabycia udziałów w spółkach państwowych przez innych inwestorów z UE.

Zdaniem Komisji narusza to przepisy Traktatu WE dotyczące swobodnego przepływu kapitału (art. 56) oraz swobody przedsiębiorczości (art. 43), gdyż zniechęca potencjalnych inwestorów.

Wniosek Komisji ma formę uzasadnionej opinii, która stanowi drugi etap procedury w sprawie naruszenia przepisów.

Jeżeli Polska nie podejmie w ciągu dwóch miesięcy kroków, mających na celu dostosowanie się do Prawa Wspólnoty, Komisja może podjąć o skierowaniu sprawy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Ustawa o szczególnych uprawnieniach przyznaje państwu polskiemu specjalne prawa w piętnastu spółkach działających w różnych branżach. Uprawnienia te obejmują prawo wyrażenia sprzeciwu wobec istotnych decyzji dotyczących zarządzania spółką: rozporządzania składnikiem mienia spółki podstawowym z punktu widzenia prowadzonej przez nią działalności, rozwiązania spółki, przeniesienia siedziby spółki za granicę, zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa spółki, itp. oraz prawo ustanowienia obserwatora w każdej spółce, który ma dostęp do wszelkich dokumentów dotyczących powyższych decyzji i równocześnie może sprawować funkcję członka rady nadzorczej.

Piętnaście spółek aktualnie objętych ustawą prowadzi działalność w ważnych gałęziach przemysłu: w tym petrochemicznym, gazowniczym, energetycznym, górniczym, kolejowym i audiowizualnym. W poszczególnych sektorach są to wiodące spółki w Polsce, a w niektórych przypadkach także poza jej granicami.

Komisja uważa, że przepisy ustawy o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego, wraz z jej aktami wykonawczymi, są niezgodne z prawem Wspólnoty dotyczącym swobodnego przepływu kapitału i swobody przedsiębiorczości, gwarantowanymi odpowiednio przez art. 55 i art. 43 Traktatu.

Aktualne informacje na temat postępowań w sprawie naruszenia przepisów toczących się przeciwko poszczególnym państwom członkowskim można znaleźć na następującej stronie internetowej:

http://ec.europa.eu/community_law/eulaw/index_en.htm

http://ec.europa.eu/polska/news/zlota_akcja_pl.htm
http://ec.europa.eu/community_law/eulaw/index_en.htm