20 listopada 2007

Jednolity rynek ma jeszcze bardziej otworzyć się na małe przedsiębiorstwa, stymulować wzrost gospodarczy, a jednocześnie lepiej chronić prawa konsumentów. Komisja Europejska przyjęła pakiet inicjatyw, które mają zmodernizować jednolity rynek europejski. Za cel postawiła sobie większe korzyści dla wszystkich Europejczyków i wysoką jakość usług, w tym społecznych.

Jednolity rynek to nie tylko swobodny przepływu dóbr, ludzi, kapitału i usług, ale również bardzo konkretne działania, które przyczyniły się do powstania konkurencyjnych dziś spółek, obniżenia cen, zwiększenia ofert handlowych i uatrakcyjnienia Europy w oczach zagranicznych inwestorów.

Przyjęty pakiet inicjatyw ma zapewnić dalszy rozwój jednolitego rynku w dobie globalizacji, wzmocnić pozycję konsumenta i jeszcze bardziej otworzyć się na małe przedsiębiorstwa. Wyznacznikiem prawidłowego funkcjonowania ma być zachowanie wysokich standardów społecznych i ekologicznych. Wśród najważniejszych działań należy wymienić:

- wspieranie konsumentów w egzekwowaniu przysługujących im praw umownych i w dochodzeniu roszczeń w sprawach transgranicznych;
- zapewnianie konsumentom i małym przedsiębiorstwom lepszego dostępu do informacji;
- eliminowanie barier w mniej wydajnych sektorach jednolitego rynku;
- przygotowanie karty małych przedsiębiorstw;
- wprowadzenie „paszportu naukowca” ułatwiającego mobilność naukowców;
- precyzyjne wyjaśnienie, na czym polega stosowanie przepisów prawa UE do usług i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym;
- propagowanie wysokiej jakości usług społecznych w UE.

Przyjęty dzisiaj pakiet stawia konsumentów i małe przedsiębiorstwa na pierwszym miejscu i jest punktem wyjścia nowego cyklu funkcjonowania jednolitego rynku - ocenia przewodniczący KE José Manuel Barroso.

W jego opinii nadszedł czas, by wzmocnić pozycję konsumentów i małych przedsiębiorstw. Służyć temu mają inicjatywy, takie jak tabela wyników w dziedzinie praw konsumenta czy punkt pomocy ds. jednolitego rynku. Będziemy pracowali nad likwidacją przeszkód uniemożliwiających konsumentom pełne korzystanie z zalet jednolitego rynku, tak jak zostało to dokonane w przypadku rynku usług roamingowych. Jednolity rynek dla wszystkich ma istotny wymiar społeczny – dodał Barroso.

Zaproponowany przez Komisję pakiet pozwoli Europie sprostać wymogom globalizacji, pobudzając wzrost gospodarczy i powstawanie nowych miejsc pracy. A wszystko to przy zapewnianiu uczciwych cen, ochrony socjalnej i poszanowaniu środowiska naturalnego.

Wzmocni się pozycja konsumentów na rynku

Komisja pragnie rozszerzyć pakiet praw konsumentów oraz ich dostęp do informacji. Raz, że zwiększy to ich korzyści, a dwa, że wpłynie stymulująco na konkurencyjność i innowację. Na przykład w grudniu br. Komisja przedstawi bardziej precyzyjne przepisy dotyczące etykietowania produktów żywnościowych, a w 2008 – inicjatywy w sprawie praw umownych konsumentów oraz zbiorowego dochodzenia roszczeń. Dzięki tej ostatniej inicjatywie grupy konsumentów na terenie całej UE będą mogły wspólnie dochodzić tego samego roszczenia wobec tej samej firmy.

Zaproponowane też zostaną środki usprawniające nadzór rynku w odniesieniu do leków i informacji o lekach. Komisja przedstawi też propozycje dotyczące dalszej integracji rynku detalicznych usług finansowych, poprawy wiedzy konsumentów w zakresie finansów i ułatwienia operacji przenoszenia rachunków bankowych bez dodatkowych opłat za zamknięcie rachunku.

Wszyscy Europejczycy będą korzystać z globalizacji

Komisja jest przekonana, że korzyści z globalizacji nie powinny być zarezerwowane jedynie dla wybranych grup interesów o szczególnej pozycji rynkowej, lecz powinny być dostępne dla wszystkich obywateli europejskich.

Dlatego też Komisja podejmie działania w obszarach, w których rynek nie działa na korzyść konsumentów. Przykład rynku włókienniczego pokazał, że korzyści z otwarcia handlu nie zawsze docierają do konsumentów ze względu na różne ograniczenia i brak konkurencji. Komisja przyjrzy się szeregowi sektorów i zaproponuje strategie polityczne dla tych najmniej wydajnych.

Pakiet Komisji określa, w jaki sposób Europa może rozwijać osiągnięcia jednolitego rynku w dobie globalizacji, prowadząc negocjacje z krajami trzecimi w celu otwarcia rynków i zbliżania ustawodawstwa i czerpiąc z najlepszych praktyk europejskich.

Powstanie karta małych przedsiębiorstw dla Europy

Komisja przedstawi w 2008 kartę małych przedsiębiorstw. Będzie ona służyć ograniczeniu formalności administracyjnych, zwiększeniu dostępu MŚP do programów europejskich i ich udziału w zamówieniach publicznych i jednoczesnemu ograniczeniu przeszkód w prowadzeniu działalności transgranicznej (m.in. poprzez wprowadzenie europejskiego statutu małej spółki). Komisja zbada, w jaki sposób polityka podatkowa wpływa na wzrost małych i średnich przedsiębiorstw.

Rynek będzie bezpośrednio czerpał z badań i innowacji

Nowa strategia w dziedzinie normalizacji będzie zmierzała do lepszego wykorzystania wyników badań i rozwoju na rynku i szybszego wprowadzania technologii energooszczędnych. Na podstawie przedstawionego w zeszłym tygodniu pakietu w sprawie łączności elektronicznej i usług telekomunikacyjnych (zob. IP/07/1677) Komisja przedstawi w 2008 inicjatywy w sprawie usług powszechnych i interoperacyjności systemów e-administracji. W planie prac znajdzie się także rozwinięcie wspólnego systemu ochrony patentów w UE i opracowanie „paszportu naukowca” ułatwiającego mobilność naukowców.

Codzienne zarządzanie będzie przebiegać sprawniej

Poprawiony wspólnotowy program lizboński, ogłoszony w grudniowym sprawozdaniu strategicznym w sprawie strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia na lata 2005-2010, będzie lepiej niż w przeszłości odzwierciedlał priorytety jednolitego rynku. Składane co roku przez państwa członkowskie sprawozdania w sprawie strategii lizbońskiej będą zawierały informacje o funkcjonowaniu jednolitego rynku.

Komisja będzie współpracować z krajowymi urzędnikami wyższej rangi, mając na uwadze jak najlepsze wsparcie krajów we wdrażaniu i egzekwowaniu polityki UE. W realizacji tego celu pomagać będą „ośrodki jednolitego rynku” funkcjonujące w ramach administracji krajowych. W stosownych przypadkach Komisja będzie konsekwentnie ścigać naruszenia i jednocześnie wspierać sieć SOLVIT, która rozwiązuje 80% przedstawionych jej spraw bez wszczęcia postępowania sądowego.

Ponadto Komisja zainicjowała projekt pilotażowy „ambasadorów jednolitego rynku”, którzy rozpoczną swoją działalność od wizyt w przedstawicielstwach Komisji w państwach członkowskich. Ich pierwsze wizyty będą poświęcone przyjętemu dziś pakietowi. Komisja utworzyła również punkt kompleksowej obsługi, tzw. „punkt pomocy ds. jednolitego rynku”, dla obywateli i przedsiębiorstw.

Począwszy od 2008, zamiast koncentrować się na terminach transpozycji i przypadkach naruszeń przepisów, Komisja będzie opracowywać tabelę wyników jednolitego rynku (zob. IP/07/991). Tabela ta będzie wskaźnikiem wydajności ogólnego funkcjonowania jednolitego rynku i będzie również obejmować „tabelę wyników konsumentów” dotyczącą wydajności rynków konsumenckich.

Jednolity rynek zachowa swój wymiar społeczny

Istotnym elementem jednolitego rynku był zawsze wymiar społeczny, który mógł być pomyślnie wdrażany dzięki solidarności i spójności.

Przyjęty dzisiaj pakiet określa społeczną koncepcję Komisji dla gwałtownie zmieniającej się Europy XXI wieku. W epoce globalizacji wszyscy obywatele Europy muszą mieć dostęp do zasobów polepszających ich perspektywy życiowe i do ogólnego dobrobytu.

Powyższa koncepcja podkreśla potrzebę inwestycji w wielu dziedzinach, głównie ze strony państw członkowskich, lecz przy różnorodnym udziale Europy. Dziedziny te obejmują: młodzież, perspektywy zawodowe, dłuższe i zdrowsze życie, równość płci, integrację społeczną i zasadę niedyskryminacji, mobilność i integrację, kulturę i dialog. Koncepcja uzupełnia prowadzone przez Komisję konsultacje na temat „Oceny realiów społecznych”, które potrwają do 15 lutego 2008 r. W ich następstwie zostanie opracowany nowy program społeczny, który Komisja przedstawi w połowie 2008 r. (więcej informacji na ten temat: MEMO/07475)

Usługi świadczone w interesie ogólnym

Pakiet obejmuje również komunikat w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym, w tym usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym. Podkreśla się w nim rolę protokołu do projektu traktatu lizbońskiego w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym (patrz niżej), który zapewnia tym usługom polityczną widoczność.

Ponadto komunikat mówi o działaniach wyjaśniających wdrażanie przepisów wspólnotowych, w szczególności w dziedzinie pomocy państwa i zamówień publicznych oraz działaniach informacyjnych na ten temat skierowanych do władz publicznych, usługodawców i użytkowników.

Zasadniczo do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym – usług świadczonych odpłatnie, takich jak telekomunikacja, energia, transport i usługi pocztowe – stosują się unijne przepisy dotyczące jednolitego rynku i konkurencji. Jednak zawsze uwzględniają one specyfikę tych usług, tak aby nie zakłócać ich efektywnego świadczenia. Do usług o charakterze nieekonomicznym, świadczonych w interesie ogólnym, takich jak policja, wymiar sprawiedliwości i podstawowe zabezpieczenia społeczne, przepisy te nie mają zastosowania. W komunikacie szczególny nacisk położono na usługi społeczne. (więcej informacji na ten temat: MEMO/07/475)

Kolejna z propozycji dotyczy strategii promowania jakości usług społecznych, takich jak mieszkalnictwo społeczne, opieka nad dziećmi, wsparcie dla rodzin i osób w potrzebie. Ten komunikat nawiązuje do wydanej już białej księgi oraz konsultacji publicznych. Wykorzystano w nim również uwagi Parlamentu Europejskiego. Przede wszystkim poszerza on zbiór zasad ustanowionych w szczegółowym Protokole w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym, dołączonym do traktatu lizbońskiego. Protokół ten stanowi istotne novum i zapewnia solidne podstawy definicji usług świadczonych w interesie ogólnym.

Komisja zamierza przejść od słów do działania, wprowadzając praktyczne reformy w poszczególnych dziedzinach. Ich celem jest ochrona społecznej roli usług świadczonych w interesie ogólnym i promowanie ich jakości i przystępności w celu poprawić jakość życia obywateli.

Wymiar ekologiczny będzie obowiązkowym elementem funkcjonowania rynku

Doświadczenia Europy w zakresie ochrony środowiska i obniżania emisji związków węgla w gospodarce zmieniły ogólne podejście na rynku, a także przyczyniły się do utworzenia nowych obszarów, np. usług przyjaznych dla środowiska. Należy stale dokładać starań, by ceny na jednolitym rynku odzwierciedlały rzeczywiste koszty towarów i usług dla społeczeństwa. Osiągnięcie trwałego rozwoju jest motorem innowacji i inwestycją, z której skorzystają przyszłe pokolenia.

Dodatkowe informacje

Oprócz przewodniego dokumentu politycznego zatytułowanego „Jednolity rynek na miarę Europy XXI wieku”, pakiet obejmuje:

- podsumowanie osiągnięć jednolitego rynku (zob. kluczowe dane statystyczne: MEMO 07/464);
- dokument opisujący, w jaki sposób lepsze zarządzanie i sprawowanie władzy może przyczynić się do ulepszenia jednolitego rynku;
- dokument poświęcony wymiarowi zewnętrznemu (w jaki sposób jednolity rynek może wzmocnić wpływ Europy na wydarzenia w świecie);
- dokument w sprawie usprawnienia monitorowania najważniejszych rynków i sektorów;
- dokumenty polityczne dotyczące usług świadczonych w interesie ogólnym, w tym usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym oraz społecznej koncepcji Europy (zob. MEMO 07/465)

W komunikacie z maja 2006 r., zatytułowanym „Program dla obywateli: budowanie skutecznej Europy”, Komisja zapowiedziała kompleksowy przegląd jednolitego rynku. W marcu 2007 r. Komisja przedstawiła przywódcom UE sprawozdanie okresowe na szczycie Rady Europejskiej, która zwróciła się do Komisji o przygotowanie „ambitnego i wszechstronnego” pakietu. Nowe priorytety dla jednolitego rynku mają zostać uzgodnione na wiosennym szczycie w 2008 r.

Pełen tekst dokumentów wchodzących w skład pakietu dla jednolitego rynku będzie dostępny na stronie internetowej:
http://ec.europa.eu/citizens_agenda/docs/

http://ec.europa.eu/citizens_agenda/docs/
http://ec.europa.eu/polska/news/071120b_pl.htm