SZUKAJ NA STRONACH EUROPE DIRECT LUBLIN
Opublikowane w listopadzie sprawozdanie Komisji Europejskiej dowodzi, że przemieszczający się pracownicy pochodzący z państw, które przystąpiły do UE w 2004 i 2007 roku, nie tylko nie doprowadzili do poważnych zakłóceń na rynkach pracy państw członkowskich, ale wywarli pozytywny wpływ na ich gospodarki.
Pracownicy z ośmiu nowych państw członkowskich, a także z Bułgarii i Rumunii, wnieśli znaczący wkład w stały wzrost gospodarczy, nie wypierając pracowników lokalnych ani nie powodując obniżenia poziomu ich wynagrodzeń. Zarówno dla UE jako całości, jak i dla większości poszczególnych państw, przepływ pracowników miał ograniczony zasięg w zestawieniu z wielkością rynków pracy oraz napływem imigrantów z państw spoza UE.
„Prawo do pracy w innym kraju jest jedną z podstawowych wolności obywateli UE. Przemieszczający się pracownicy przenoszą się tam gdzie czeka na nich praca, a gospodarka na tym korzysta” powiedział Vladimír Špidla, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i równości szans, i dodał: „Wzywam wszystkie państwa członkowskie do rozważenia, czy w obliczu przedstawionych dzisiaj faktów nadal istnieje potrzeba istnienia czasowych ograniczeń swobodnego przepływu. Zniesienie ograniczeń już teraz nie tylko ma sens z gospodarczego punktu widzenia, ale pomogłoby także ograniczyć problemy, takie jak niezadeklarowane zatrudnienie i fikcyjne samozatrudnienie.”
Według dzisiejszego sprawozdania przemieszczający się pracownicy z Bułgarii, Rumunii i UE-8 w znaczący sposób przyczynili się do stałego wzrostu gospodarczego na przestrzeni ostatnich lat, wypełniając luki istniejące na rynku pracy bez odwoływania się do opiekuńczości państwa. Równocześnie niewiele faktów wskazuje na to, by pracownicy z nowych państw członkowskich wypierali pracowników lokalnych lub powodowali znaczne obniżenie ich wynagrodzeń, także w krajach o największym napływie pracowników, choć na niektórych obszarach zaistniały przejściowe problemy związane z dostosowaniem do nowej sytuacji.
Statystyki państw członkowskich dotyczące ludności oraz dane badania na temat siły roboczej wykazują, że średnio udział obywateli państw, które przystąpiły do Unii w 2004 r. (UE-10), żyjących w państwach UE-15, wzrósł z 0,2% w 2003 r. do 0,5% pod koniec 2007 r. W tym samym okresie liczba Bułgarów i Rumunów żyjących w UE-15 wzrosła z 0,2% do 0,5%.
Większość przemieszczających się pracowników z nowych państw członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r., głównie z Polski, Litwy i Słowacji, osiedliła się w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie, podczas gdy najważniejszymi krajami docelowymi Rumunów były Hiszpania i Włochy. Natomiast za wyjątkiem Irlandii, niedawna imigracja obywateli państw niebędących członkami UE zdecydowanie przewyższyła, będący następstwem rozszerzenia, przepływ pracowników z nowych do starych państw członkowskich. Zgromadzone dane wskazują także, że wielu przemieszczających się pracowników UE przenosi się do innego państwa członkowskiego tymczasowo, ale nie zamierza pozostać tam na stałe.
Wobec aktualnych wydarzeń gospodarczych prawdopodobne jest, iż możliwy spadek zapotrzebowania na pracowników zmniejszy ich przepływ w UE. Ostatnie spowolnienie gospodarcze doprowadziło już w niektórych krajach do znacznego zmniejszenia liczby nowych wjazdów, i równolegle do wzrostu liczby powrotów. Jest to oznaka naturalnych zdolności samoregulacyjnych swobodnej mobilności pracowników i wnoszonej przez nią, a jakże potrzebnej, elastyczności: pracownicy udają się tam, gdzie istnieje na nich zapotrzebowanie i wielu z nich przenosi się ponownie, gdy warunki zatrudnienia stają się mniej korzystne.
Sprawozdanie uzupełnia bardziej szczegółowa analiza mobilności w obrębie UE będącej rezultatem rozszerzenia zawarta w sprawozdaniu Komisji „Zatrudnienie w Europie 2008” (MEMO/08/719).
Kontekst
Zgodnie z traktatem o przystąpieniu Bułgarii i Rumunii, tak zwana pierwsza faza obowiązywania ustaleń przejściowych, w czasie której państwa członkowskie mogą czasowo ograniczyć swobodny dostęp pracowników do swoich rynków pracy zakończy się dnia 31 grudnia 2008 r. Do tego czasu państwa członkowskie muszą zdecydować, czy znoszą krajowe ograniczenia. Zostały one wprowadzone w styczniu 2007 r. przez 15 spośród 25 państw członkowskich UE (za wyjątkiem Finlandii, Szwecji, Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Litwy, Łotwy, Polski, Słowenii i Słowacji). [Bułgaria ani Rumunia nie wprowadziły analogicznych ograniczeń w przepływie pracowników w przeciwnym kierunku] (zob. MEMO/08/718zawierające szczegóły w odniesieniu do poszczególnych krajów).
Tak zwana druga faza obowiązywania ustaleń przejściowych dla UE-8 zakończy się w kwietniu 2009 r. Aktualnie 4 państwa członkowskie (Niemcy, Austria, Belgia i Dania) w różnym stopniu utrzymują ograniczenia w dostępie pracowników z 8 spośród 10 nowych państw członkowskich (zob. MEMO/08/718). Ograniczenia mogą być utrzymane po dniu 30 kwietnia 2009 r. jedynie, jeżeli istnieją poważne zakłócenia (lub zagrożenie nimi) na rynku pracy.
Więcej informacji:
Sprawozdanie na temat wpływu swobodnego przepływu pracowników w kontekście rozszerzenia UE
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=508&langId=en
Sprawozdanie z pierwszej fazy obowiązywania ustaleń przejściowych dla UE-8
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2006:0048:FIN:EN:PDF
Strony internetowe odpowiedniej Dyrekcji Generalnej
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=466&langId=en
ŹRÓDŁA
http://www.ukie.gov.pl/WWW/news.nsf/0/79FFB509EA1EAE21C12575050059CC91?Open
