Chcesz dowiedzieć się więcej na temat Unii Europejskiej
i zaangażować się w dyskusję dotyczącą jej przyszłości?

Wraz z początkiem sezonu letniego Komisja Europejska proponuje unowocześnić unijne przepisy dotyczące pakietów podróży wakacyjnych, aby zapewnić urlopowiczom lepszą ochronę.

Do tej pory jako podstawa ochrony turystów w UE służyła dyrektywa z 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży<http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31990L0314:EN:NOT>. Gwarantuje ona kompleksową ochronę konsumentów rezerwujących zorganizowane wyjazdy wakacyjne, które obejmują np. przelot, zakwaterowanie i wynajem samochodu. Ochrona ta dotyczy m.in. prawa do otrzymania wszelkich niezbędnych informacji przed podpisaniem umowy, uzyskania pewności, kto odpowiada za wykonanie wszystkich usług w ramach pakietu wakacyjnego, i prawa do zagwarantowanej podróży powrotnej w przypadku bankructwa organizatora turystyki (zob. ramka nr 1 w załączniku).

Zaproponowana reforma jest odpowiedzią na gruntowne zmiany zachodzące na rynku turystycznym. Obywatele coraz częściej i aktywniej dostosowują programy wakacyjne do swoich indywidualnych potrzeb, w szczególności korzystając przy tym z internetu w celu dokonania wyboru i połączenia ze sobą różnych wariantów podróży, zamiast decydować się na jedną z gotowych ofert wypoczynku z katalogu (zob. rys. nr 1 w załączniku).

Dzisiejsze przepisy trudno jest stosować w dobie internetu, kiedy konsumenci coraz częściej nabywają w internecie pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb (korzystając z usług jednej lub wielu współpracujących ze sobą firm). W takich przypadkach nie mają pewności co do tego, czy jako konsumenci są objęci ochroną. Również usługodawcy nie mają jasności co do ciążących na nich obowiązków. Dlatego zaproponowana dziś aktualizacja przepisów z 1990 r. ma na celu przede wszystkim dostosowanie dyrektywy w sprawie podróży zorganizowanych do wymogów epoki cyfrowej.

Oznacza to, że dyrektywa zapewni ochronę również 120 milionom konsumentów, którzy nabywają takie pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb. Reforma pozwoli lepiej chronić konsumentów dzięki większej przejrzystości i wzmocnieniu ochrony w razie wystąpienia problemów. Nowe przepisy będą korzystne również dla firm, ponieważ Komisja zamierza znieść przestarzałe wymogi informacyjne, takie jak obowiązek dodrukowywania katalogów, a także zagwarantować wzajemne międzypaństwowe uznawanie krajowych systemów ochrony w przypadku niewypłacalności.

„W latach 90-tych większość Europejczyków wybierała oferty zorganizowanego wypoczynku z katalogów reklamowych i dokonywała rezerwacji w lokalnym biurze podróży”, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Od tego czasu dzięki przepisom europejskim miliony ludzi mogły bez stresu korzystać z wakacyjnego wypoczynku. Czasy się jednak zmieniły i musimy dostosować istniejące zasady do zmieniającego się rynku. Unijne przepisy dotyczące podróży zorganizowanych muszą odpowiadać wymogom ery cyfrowej i spełniać oczekiwania konsumentów. Dziś zwiększamy ochronę milionów konsumentów, którzy rezerwują pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb. UE dokłada starań, aby urlopowicze mogli spokojnie wyjechać na wakacje ze świadomością, że istnieje siatka bezpieczeństwa w razie pojawienia się problemów”.

„Turystyka jest ważnym źródłem wzrostu dla naszej gospodarki. W branży turystycznej działa aktualnie ok. 1,8 milliona firm, a zatrudnienie znajduje blisko 9,7 milionów osób, z czego znaczną część stanowią młodzi ludzie”, stwierdził wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Antonio Tajani, komisarz odpowiedzialny za przemysł i przedsiębiorstwa. „Jeżeli turyści czują się bezpiecznie przy zakupie i korzystaniu z usług turystycznych w formie pakietów – na przykład kupując bilet na samolot i rezerwując wynajem samochodu lub zakwaterowania za pośrednictwem tego samego dostawcy – branża
będzie się jeszcze szybciej rozwijać. Głównym celem dzisiejszej propozycji jest sprzyjanie wykorzystaniu wszystkich rodzajów pakietów wakacyjnych, zarówno tych on-, jak i off-line, przy jednoczesnym zapewnieniu wszystkim podróżnym zrównoważonego zestawu praw”.

Oprócz rozszerzenia istniejących zasad ochrony na pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb reforma przyniesie jeszcze inne nowe udogodnienia dla konsumentów i firm.

W odniesieniu do nabywców tradycyjnych i dostosowanych do indywidualnych potrzeb pakietów wakacyjnych dzisiejsza propozycja przyniesie:

• bardziej rygorystyczne kontrole dopłat do ceny wyjściowej (cena może wzrosnąć o maksymalnie 10 proc.) i obowiązek przerzucenia obniżek cen na klientów w równoważnych warunkach • szerszy zakres uprawnień w przypadku odstąpienia od umowy: konsumenci będą bardziej elastyczni dzięki możliwości odstąpienia od umowy przed rozpoczęciem podróży, pod warunkiem zapewnienia organizatorowi rozsądnej rekompensaty; konsumenci będą również mogli rozwiązać umowę jeszcze przed wyjazdem i bez ponoszenia dodatkowych kosztów w przypadku klęski żywiołowej, zamieszek lub podobnych poważnych sytuacji w miejscu przeznaczenia, jeżeli te zakłócenia mogłyby wpłynąć na przebieg pobytu, np. gdy ambasady odradzają podróż do danego miejsca;
• lepsze informacje dotyczące odpowiedzialności: konsumenci będą musieli zostać poinformowani w prostym i zrozumiałym języku, że organizator turystyki jest odpowiedzialny za właściwe wykonanie wszystkich objętych umową usług; aktualnie różnice między przepisami krajowymi dotyczące odpowiedzialności stron (organizatora podróży, punktu sprzedaży detalicznej lub obydwu tych stron) prowadzą do sytuacji, w której organizatorzy i detaliści odsyłają konsumenta do siebie nawzajem, przy czym żaden z tych podmiotów nie poczuwa się do odpowiedzialności;
• lepsze możliwości dochodzenia roszczeń: w przypadku gdy usługa turystyczna nie została wykonana zgodnie z ustaleniami umowy, konsumenci mogą żądać nie tylko obniżenia ceny, lecz także zadośćuczynienia za wszelkie poniesione szkody niematerialne, zwłaszcza w przypadku nieudanych wakacji;
• jeden punkt kontaktowy w razie pojawienia się kłopotów: konsumenci będą mogli składać skargi lub kierować roszczenia bezpośrednio do sprzedawcy detalicznego (biura podróży), od którego nabyli pakiet.

W odniesieniu do nabywców innych dostosowanych do indywidualnych potrzeb pakietów wakacyjnych dzisiejsza propozycja przewiduje:

• prawo do odzyskania pieniędzy i, w razie potrzeby, zapewnienia podróży powrotnej w przypadku bankructwa sprzedawcy, przewoźnika lub innego dostawcy usług turystycznych podczas pobytu konsumenta na wakacjach;
• lepsze informacje na temat tego, kto ponosi odpowiedzialność za wykonanie każdej z usług.

W odniesieniu do firm dzisiejsza propozycja pozwoli zmniejszyć formalności administracyjne i koszty przestrzegania przepisów dzięki:

• stworzeniu równych reguł gry dla poszczególnych organizatorów podróży wakacyjnych;
• zniesieniu przestarzałych wymogów dotyczących dodruku katalogów, co pozwoli organizatorom wycieczek i biurom podróży zaoszczędzić ok. 390 mln euro rocznie;
• wyłączeniu z zakresu dyrektywy zorganizowanych podróży służbowych, co powinno przynieść oszczędności w wysokości do 76 mln euro rocznie;
• wprowadzeniu ogólnounijnych przepisów w zakresie informacji, odpowiedzialności i wzajemnego uznawania krajowych systemów ochrony w przypadku niewypłacalności, co ułatwiłoby handel międzynarodowy.

Kontekst

Od ponad 20 lat dyrektywa z 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży (90/314/EWG<http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31990L0314:PL:NOT>) skutecznie zapewnia ochronę konsumentom rezerwującym zorganizowane wyjazdy turystyczne. Jej przepisy chronią europejskich konsumentów wyjeżdżających na wakacje i mają zastosowanie do zorganizowanych imprez turystycznych obejmujących co najmniej dwie z następujących usług: (1) transport, (2) zakwaterowanie, (3) inne usługi turystyczne, takie jak zwiedzanie z przewodnikiem, jeżeli przedmiotowe usługi są świadczone w okresie dłuższym niż 24 godziny lub obejmują nocleg.

Aktualna dyrektywa zapewnia ochronę, która obejmuje: wymogi informacyjne, odpowiedzialność organizatorów wycieczek za świadczenie usług turystycznych, co oznacza, że muszą oni zagwarantować wykonanie wszystkich usług objętych danym pakietem podróży wakacyjnych (np. przelot i zakwaterowanie w hotelu) na poziomie odpowiadającym wymaganym standardom, a także ochronę (zwrot zapłaconej zaliczki lub podróż powrotna), w przypadku gdy organizator turystyki staje się niewypłacalny.

Przepisy te trzeba zaktualizować, ponieważ rośnie liczba konsumentów, którzy za pośrednictwem internetu sami zestawiają własne pakiety podróży wakacyjnych. To z kolei oznacza, że osoby wyjeżdżające na wakacje nie zawsze mają pewność co do tego, że ich interesy będą chronione w razie pojawienia się kłopotów. Około 23 proc. konsumentów dokonuje rezerwacji tradycyjnych pakietów wakacyjnych, które są już objęte przepisami dyrektywy z 1990 r. w sprawie podróży zorganizowanych. Jednak kolejne 23 proc. konsumentów nabywa pakiety dostosowane do indywidualnych potrzeb, gdzie usługi są ze sobą łączone w odpowiedzi na potrzeby i preferencje klientów przez jedną lub więcej współpracujących ze sobą firm. Na przykład można zarezerwować transport i pobyt w hotelu u tego samego organizatora turystyki albo wynająć samochód za pośrednictwem strony internetowej, na której dokonało się rezerwacji lotu. Aktualne przepisy ani nie ułatwiają, ani nie uwzględniają tego typu porozumień, a jeżeli już to czynią, to w dwuznaczny sposób. W związku z tym konsumenci często nie są pewni przysługujących im praw, a usługodawcy – swoich obowiązków (zob. rys. nr 2 w załączniku). Z przeprowadzonego niedawno badania wynika, że 67 proc. obywateli UE myśli, że wykupienie takich „łączonych pakietów podróży” sprawia, że są oni objęci ochroną, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest.

Celem reformy jest w związku z tym zapewnienie odpowiedniej ochrony wszystkim osobom nabywającym usługi wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb, albo w formie pakietów, albo w postaci innych chronionych ustaleń.

Zaproponowana dzisiaj reforma jest wynikiem szeroko zakrojonych konsultacji.

W listopadzie 2009 r. Komisja rozpoczęła konsultacje społeczne <http://ec.europa.eu/consumers/...> dotyczące przeglądu dyrektywy (IP/09/1824<http://europa.eu/rapid/press-release_IP-09-1824_pl.htm>). Miały one pomóc ustalić możliwe sposoby zlikwidowania głównych niedociągnięć w obowiązujących przepisach w sprawie podróży zorganizowanych.

22 kwietnia 2010 r. Komisja zorganizowała warsztaty dla zainteresowanych stron, a 5 czerwca 2012 r. konferencję <http://ec.europa.eu/justice/consumer-marketing/files/draft_agenda_ptd_en.pdf> z udziałem zainteresowanych stron i państw członkowskich poświęconą przeglądowi dyrektywy w sprawie podróży zorganizowanych. W styczniu 2013 r. Komisja odbyła spotkanie z grupami konsumenckimi i czołowymi przedsiębiorcami z branży turystycznej, aby zastanowić się nad zmianą aktualnych unijnych przepisów w sprawie podróży zorganizowanych (MEMO/13/42<http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-42_en.htm>).

Dodatkowe informacje

Komisja Europejska — dyrektywa w sprawie podróży zorganizowanych:
http://ec.europa.eu/justice/consumer-marketing/travel/package/index_en.htm

Strona internetowa wiceprzewodniczącej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/reding

Portal informacyjny Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/justice/newsroom/index_en.htm

Kontakt:

Mina Andreeva<mailto:Mina.Andreeva@ec.europa.eu> (+32 2 299 13 82)
Natasha Bertaud<mailto:Natasha.Bertaud@ec.europa.eu> (+32 2 296 74 56)


Załącznik

Ramka nr 1:
DZIESIĘĆ NAJWAŻNIEJSZYCH PRAW WYNIKAJĄCYCH Z DYREKTYWY Z 1990 R. W SPRAWIE PODRÓŻY ZORGANIZOWANYCH

1. You receive all necessary information about the holiday before you sign the contract.
2. You always have one party (either the retailer or the organiser: the name and address will always be specified in the contract) that is liable for the correct performance of all the services included in the contract.
3. You are given an emergency number or a contact point where you can get in touch with the organiser or the travel agent.
4. You can transfer your booking to another person, if you cannot leave on holiday yourself.
5. The price of your trip cannot be changed later than 20 days before departure, and before that only in very limited situations.
6. You can cancel the contract and get your money back if any of the essential elements of the travel package has been changed.
7. If, before departure, the trader that is responsible for your holiday cancels the package, you can get a refund and compensation, if appropriate.
8. If, after departure, important parts of the package cannot be provided, alternative arrangements have to be made, at no extra cost, for you to continue your holiday.
9. You have the right to be given prompt assistance if you are in difficulty.
10. If the trader responsible goes bankrupt, your pre-payments will be refunded and, if your trip has begun, you will be repatriated.


Rys. nr 1:
Różnica między łączonymi pakietami podróży a gotowymi pakietami wakacyjnymi
‑{}‑ Pre-arranged packages:
Pre-packaged arrangements by tour operators
Little flexibility for consumers as to the dates and prices; multiple choices but limited ability to customise
Combined travel arrangements:
Packaging is done with the customer in real-time on the basis of available components, enhanced possibility for the consumer to customise, real-time availability and real-time booking.

Rys. nr 2:
Zakres unijnej dyrektywy z 1990 r. w sprawie podróży zorganizowanych

The figure illustrates the scope of the Directive in relation to different travel arrangements.

ARCHIWUM
EUROPE DIRECT
LUBLIN

PROSZĘ WYBRAĆ ROK