SZUKAJ NA STRONACH EUROPE DIRECT LUBLIN
Komisja pragnie ograniczyć najbardziej szkodliwe praktyki handlowe i zapewnić rolnikom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom większą pewność działania oraz ograniczyć konieczność zarządzania przez nich ryzykiem, nad którym mają niewielką kontrolę lub nie mają jej wcale.
Komisja przedstawiła dziś wniosek w sprawie wprowadzenia zakazu najbardziej szkodliwych nieuczciwych praktyk handlowych dotyczących łańcucha dostaw żywności, aby zapewnić bardziej sprawiedliwe traktowanie małych i średnich przedsiębiorstw spożywczych i gospodarstw rolnych. Ponadto we wniosku zawarto skuteczne przepisy dotyczące egzekwowania prawa: krajowe organy państw, w których stwierdzono naruszenia, mogą nakładać kary.
Mniejsze podmioty gospodarcze zaangażowane w łańcuch dostaw żywności, w tym rolnicy, ponoszą konsekwencje nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez ich partnerów. Często nie mają one siły przetargowej ani alternatywnej drogi dostarczenia swoich produktów konsumentom.
Wiceprzewodniczący Jyrki Katainen, odpowiedzialny za miejsca pracy, wzrost, inwestycje i konkurencyjność, stwierdził: W łańcuchu dostaw żywności istnieje nierównowaga siły przetargowej, a ten wniosek stanowi odpowiedź Komisji na nieuczciwe praktyki handlowe. Podejmujemy te działania, ponieważ nieuczciwe postępowanie handlowe zagraża rentowności podmiotów będących uczestnikami łańcucha. Dzięki ustanowieniu minimalnych norm i wzmocnieniu egzekwowania prawa wniosek ten powinien sprawić, że podmioty te będą mogły uczciwie ze sobą konkurować, a tym samym wzrośnie ogólna wydajność łańcucha dostaw. Opowiadamy się jasno za uczciwymi praktykami biznesowymi.
Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, Phil Hogan, stwierdził: Każdy łańcuch jest tak mocny, jak jego najsłabsze ogniwo. Aby łańcuch dostaw żywności był skuteczny i wydajny, jego uczestnicy muszą postępować uczciwie. W przedstawionym dziś wniosku chodzi przede wszystkim o uczciwość, o to, aby dać głos tym, którzy byli go pozbawieni, tym, którzy nie ze swojej winy cierpią na skutek słabej pozycji przetargowej. Proponowane w ramach tej inicjatywy wprowadzenie zakazu nieuczciwych praktyk handlowych ma wzmocnić pozycję producentów i małych oraz średnich przedsiębiorstw w łańcuchu dostaw żywności. Inicjatywa ma na celu również zapewnienie zdecydowanego i skutecznego egzekwowania odpowiednich przepisów prawnych. Chcemy wyeliminować obecny w łańcuchu dostaw żywności "czynnik strachu", zapewniając poufność procedury składania skarg.
Wśród nieuczciwych praktyk, które mają być zakazane, wymienia się opóźnione płatności za produkty łatwo psujące się, anulowanie zamówień w ostatniej chwili, jednostronne zmiany warunków umowy lub zmiany tychże warunków z mocą wsteczną oraz żądania, aby dostawca płacił za zmarnowane produkty. Pozostałe praktyki będą dozwolone pod warunkiem, że zostaną z góry zawarte w sposób jasny i jednoznaczny w umowie pomiędzy stronami: nabywca zwraca dostawcy niesprzedane produkty spożywcze; nabywca pobiera od dostawcy opłatę za zagwarantowanie lub przedłużenie umowy o dostawę produktów spożywczych; dostawca ponosi koszty promowania lub wprowadzania do obrotu produktów spożywczych sprzedawanych przez nabywcę.
Zgodnie z wymogami wniosku Komisji państwa członkowskie mają obowiązek wyznaczenia organu odpowiedzialnego za egzekwowanie nowych przepisów. W przypadku dowiedzionego naruszenia odpowiedzialny organ będzie mógł nałożyć proporcjonalną i zniechęcającą karę. Ten organ egzekwowania prawa będzie mógł wszczynać dochodzenie z własnej inicjatywy lub w oparciu o skargę. W tym ostatnim przypadku składające skargę strony będą miały prawo zażądać zapewnienia im poufności i anonimowości, aby chronić swoją pozycję w relacji z partnerem handlowym. Komisja utworzy mechanizm koordynujący działania organów egzekwowania prawa, aby umożliwić im wymianę najlepszych praktyk.
Proponowane środki uzupełniają środki już obowiązujące w państwach członkowskich oraz kodeks postępowania przyjęty w ramach dobrowolnej inicjatywy dotyczącej łańcucha dostaw. Państwa członkowskie mogą podjąć dalsze kroki, jeśli uznają to za stosowne.
Wniosek Komisji przyjmie postać europejskiego aktu prawnego (dyrektywy) i zostanie teraz przedstawiony wraz z oceną skutków obydwu współprawodawcom: Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, w której zasiadają przedstawiciele rządów państw członkowskich.
Kontekst
W programie prac Komisji na 2018 r. stwierdza się, że Komisja zaproponuje środki usprawniające funkcjonowanie łańcucha dostaw żywności, aby pomóc rolnikom w zdobyciu silniejszej pozycji na rynku oraz chronić ich przed przyszłymi wstrząsami.
Inicjatywa ta nawiązuje do odniesień do łańcucha dostaw żywności, jakie poczynił w swoich orędziach o stanie Unii przewodniczący Juncker w latach 2015 i 2016, oraz stanowi polityczną odpowiedź na przyjętą przez Parlament Europejski w czerwcu 2016 r. rezolucję, w której Parlament zwracał się do Komisji Europejskiej o przedstawienie wniosku w sprawie ogólnounijnych ram prawnych dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych. Ponadto, w grudniu 2016 r. Rada wezwała Komisję do przeprowadzenia oceny skutków z myślą o zaproponowaniu unijnych ram prawnych lub innych środków nieustawodawczych służących zwalczaniu nieuczciwych praktyk handlowych.
Komisja pracowała nad utworzeniem bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego łańcucha dostaw żywności od początku swej kadencji. W 2016 r. utworzyliśmy Grupę Zadaniową ds. Rynków Rolnych, aby ocenić rolę rolników w kontekście szeroko pojętego łańcucha dostaw żywności i przygotować zalecenia dotyczące jej wzmocnienia. W oparciu o te zalecenia w 2017 r. Komisja rozpoczęła wstępną ocenę skutków i konsultacje publiczne dotyczące poprawy działania łańcucha dostaw żywności, które z kolei przyczyniły się do zidentyfikowania nieuczciwych praktyk handlowych, objętych zakresem dyrektywy. Z opublikowanego w lutym 2018 r. ogólnounijnego badania opinii publicznej wynika, że zdecydowana większość respondentów (88 proc.) jest zdania, że należy wzmocnić rolę rolników w łańcuchu dostaw żywności. 96 proc. respondentów w przeprowadzonych w 2017 r. konsultacjach publicznych na temat modernizacji wspólnej polityki rolnej UE zgodziło się z opinią, że jednym z jej celów powinno być wzmocnienie znaczenia rolników w łańcuchu wartości, w tym poprzez przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom handlowym.
Wniosek opiera się na dobrowolnym kodeksie najlepszych praktyk w łańcuchu dostaw, przyjętym w ramach inicjatywy znanej jako inicjatywa dotycząca łańcucha dostaw. Inicjatywę tę utworzyło w 2013 r. siedem ogólnounijnych stowarzyszeń reprezentujących przemysł żywności i napojów, producentów towarów markowych, sektor handlu detalicznego, MŚP i podmioty prowadzące handel produktami rolnymi. Opracowano ją w wyniku dyskusji na Forum Wysokiego Szczebla do spraw Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności utworzonym w 2010 r. przez Komisję, aby przyczynić się do opracowania polityki dotyczącej sektora żywności i napojów i usprawnienia funkcjonowania łańcucha dostaw żywności.
Więcej informacji:
Wniosek Komisji dotyczący zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych dotyczących łańcucha dostaw żywności
NOTATKA PRASOWA Zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych dotyczących łańcucha dostaw żywności
