SZUKAJ NA STRONACH EUROPE DIRECT LUBLIN
W ramach kolejnego długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027 Komisja Europejska proponuje dziś przedłużenie instrumentu „Łącząc Europę”, przeznaczając 42,3 mld euro na wsparcie inwestycji w ogólnoeuropejskie sieci infrastruktury transportowej (30,6 mld euro), energetycznej (8,7 mld euro) i cyfrowej (3 mld euro).
Stanowi to wzrost o 47 proc. w porównaniu z okresem 2014–2020 [1], pokazując zaangażowanie UE w tworzenie dobrze połączonej i zintegrowanej Unii, gdzie obywatele i przedsiębiorstwa mogą w pełni korzystać z zalet swobodnego przepływu i jednolitego rynku. Jeśli chodzi o lata 2021–2027, Komisja proponuje zwiększenie środowiskowego wymiaru instrumentu „Łącząc Europę”, zamierzając przeznaczyć 60 proc. jego budżetu jako wkład w realizację celów klimatycznych. Pomoże to wzmocnić unię energetyczną, wypełnić zobowiązania UE wynikające z porozumienia paryskiego i umocnić wiodącą pozycję Europy na arenie międzynarodowej w walce ze zmianą klimatu.
Wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za unię energetyczną, Maroš Šefčovič, stwierdził: Od czasu porozumienia paryskiego konieczne jest tworzenie powiązań między sektorami. Nowy instrument „Łącząc Europę” będzie służyć jeszcze większej synergii między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych, aby zmaksymalizować wpływ transformacji energetyki. Ponadto zwiększony budżet i możliwość łączenia z innymi instrumentami pomoże Europie utrzymać pozycję światowego lidera projektów innowacyjnych, takich jak inteligentne sieci lub magazynowanie energii.
Komisarz do spraw polityki klimatycznej i energetycznej, Miguel Arias Cañete, powiedział: Niniejszy wniosek umożliwi stworzenie infrastruktury potrzebnej do przejścia na czystą energię i pomoże w osiągnięciu naszych ambitnych celów klimatycznych i energetycznych na rok 2030. Nowy program ma nam pomóc w realizacji strategicznych projektów, takich jak synchronizacja państw bałtyckich z europejską siecią elektroenergetyczną, które są niezbędne do budowy rzeczywistej unii energetycznej.
Komisarz ds. transportu, Violeta Bulc, stwierdziła: Transport to dziedzina, w której Unia przynosi swoim obywatelom konkretne korzyści, a dziś proponujemy bezprecedensowy budżet przeznaczony na poprawę mobilności na naszym kontynencie. Chcemy, aby Europejczycy podróżowali w ramach najbardziej nowoczesnej, bezpiecznej i czystej sieci połączeń na świecie. Na to właśnie zasługują.
Wniosek Komisji ma na celu lepszą integrację sektorów transportu, energii i technologii cyfrowych, aby przyspieszyć dekarbonizację i cyfryzację gospodarki UE. Rozwiązania w zakresie ekologicznej mobilności – takie jak mobilność elektryczna – wymagają na przykład ścisłej integracji sektora transportu i sektora energetycznego. Inne przykłady obejmują pojazdy zautomatyzowane, magazynowanie energii oraz inteligentne sieci.
1. Sektor transportu: bezpieczna, czysta i oparta na sieci mobilność
Instrument „Łącząc Europę” będzie wspierać inteligentną, zrównoważoną, sprzyjającą włączeniu społecznemu i bezpieczną mobilność, zgodnie z wnioskami zawartymi w pakiecie „Europa w ruchu” oraz polityką UE w zakresie infrastruktury transportowej. Pomoże on na przykład w dekarbonizacji transportu poprzez priorytetowe traktowanie przyjaznych dla środowiska rodzajów transportu (takich jak transport kolejowy) oraz rozwijaniu punktów ładowania pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi. Proponuje się również położenie większego nacisku na modernizację sieci, w szczególności, aby uczynić ją bardziej bezpieczną i niezawodną. Część budżetu (11,3 mld euro) zostanie zarezerwowana dla państw członkowskich uprawnionych do korzystania z Funduszu Spójności, co jest konkretnym wyrazem europejskiej solidarności.
Po raz pierwszy w historii instrument „Łącząc Europę” zapewni również wsparcie w wysokości 6,5 mld euro dla podwójnego, cywilno-wojskowego zastosowania technologii infrastruktury transportowej. Celem jest dostosowanie europejskiej sieci transportowej do wymogów wojskowych oraz poprawa mobilności wojskowej w UE. Będzie to ważny wkład w utworzenie w pełni funkcjonującej unii obrony do roku 2025, która jest priorytetem politycznym obecnej Komisji. Dzisiejszy wniosek stanowi element realizacji wspólnego komunikatu z listopada 2017 r. oraz planu działania z marca 2018 r.
2. Energia: przystępna cenowo, bezpieczna i zrównoważona
W sektorze energii nowy instrument „Łącząc Europę” pozwoli na stworzenie rzeczywistej unii energetycznej i wspieranie transformacji sektora energetycznego zgodnie z celami zawartymi w pakiecie „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”. Umożliwi to Europie zachowanie pozycji lidera w dziedzinie przechodzenia na czystą energię zgodnie z priorytetem politycznym Komisji Junckera, jakim jest uczynienie Europy światowym liderem w zakresie energii odnawialnej.
W tym celu nowy element budżetu będzie wspierać współpracę między państwami członkowskimi w zakresie transgranicznych projektów dotyczących wytwarzania energii odnawialnej, aby promować strategie wdrażania gotowych do wprowadzenia na rynek technologii pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Program nadal będzie wspierać kluczowe transeuropejskie sieci infrastruktury, co pozwoli na dalszą integrację wewnętrznego rynku energii, zwiększenie interoperacyjności sieci w wymiarze ponadgranicznym i ponadsektorowym, a także ułatwienie dekarbonizacji i zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw energii.
3. Sektor technologii cyfrowych: sieć szerokopasmowa
Instrument „Łącząc Europę” będzie wspierać nowoczesną infrastrukturę cyfrową, która stanowi podstawy dla funkcjonowania jednolitego rynku cyfrowego. Cyfryzacja przemysłu europejskiego i modernizacja takich sektorów jak transport, energia, opieka zdrowotna i administracja publiczna zależą od powszechnego dostępu do niezawodnych, przystępnych cenowo, wysokiej jakości sieci o dużej lub bardzo dużej przepustowości. Wraz ze zwiększonym zapotrzebowaniem na sieci o dużej przepustowości i infrastrukturę w zakresie łączności elektronicznej, nowy instrument „Łącząc Europę” będzie w większym stopniu ukierunkowany na infrastrukturę łączności cyfrowej.
Dalsze działania
Aby środki UE mogły zacząć jak najszybciej przynosić praktyczne rezultaty, niezbędne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i powiązanych wniosków sektorowych. Opóźnienia w tym względzie będą miały ogromny wpływ na bieżące duże projekty infrastrukturalne. W sektorze transportowym może to wpłynąć na realizację najważniejszych projektów, takich jak połączenia kolejowe Rail Baltica, Tunel Brenner, Lyon–Turyn, Evora–Merida itp. Przykładowo Rail Baltica musi mieć możliwość uruchomienia większych zamówień budowlanych w roku 2021. Ma to zasadnicze znaczenie dla dokończenia projektu, który pomoże połączyć pięć milionów ludzi w regionie Morza Bałtyckiego.
Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłego budżetu długoterminowego umożliwi płynne przejście z obecnego długoterminowego budżetu (2014–2020) do nowego, a także zapewni przewidywalność i ciągłość finansowania z korzyścią dla wszystkich.
Kontekst
Sieci transeuropejskie oraz współpraca transgraniczna mają nie tylko podstawowe znaczenie dla funkcjonowania jednolitego rynku, lecz także znaczenie strategiczne dla realizacji unii energetycznej, jednolitego rynku cyfrowego i rozwoju zrównoważonych rodzajów transportu. Jednakże bez udziału UE podmioty prywatne i organy krajowe nie mają wystarczających zachęt do inwestowania w transgraniczne projekty infrastrukturalne.
Instrument „Łącząc Europę” ma na celu zaradzenie tej sytuacji dzięki wykorzystaniu współfinansowania UE. Środki finansowe są przyznawane w drodze konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków zarządzanych przez Komisję Europejską i Agencję Wykonawczą ds. Innowacyjności i Sieci (INEA).Wraz z programem InvestEU pomagają one także wyeliminować lukę inwestycyjną w Europie i przyczyniają się do tworzenia miejsc pracy oraz wzrostu gospodarczego.
Więcej informacji:
Teksty prawne i arkusze informacyjne
Przyszły budżet UE
Proponowane modyfikacje transeuropejskiej sieci transportowej
[1] Porównanie w cenach bieżących między UE-27 w latach 2014–2020 a UE-27 w latach 2021–2028. Wzrost ten wynosi 29 proc. według cen stałych z 2018 r.
