SZUKAJ NA STRONACH EUROPE DIRECT LUBLIN
Zielony Ład: nowe wnioski, dzięki którym zrównoważone produkty staną się normą, przyczyniając się do niezależności Europy w zakresie zasobów
Komisja przedstawia dziś pakiet wniosków w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Celem są zrównoważone produkty jako norma w UE, pobudzenie modeli biznesowych o obiegu zamkniętym oraz wzmocnienie pozycji konsumentów w procesie zielonej transformacji. Jak zapowiedziano w planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, Komisja proponuje nowe przepisy, dzięki którym niemal wszystkie dobra materialne na rynku UE będą bardziej przyjazne dla środowiska, oparte na gospodarce o obiegu zamkniętym i efektywne pod względem energetycznym w całym cyklu życia, od etapu projektowania po codzienne użytkowanie, usuwanie i zmianę przeznaczenia.
Komisja przedstawia dziś również nową strategię, zmierzającą do uczynienia wyrobów włókienniczych trwalszymi, a także zapewnienia, by można było je naprawiać, ponownie wykorzystywać, poddawać recyklingowi. Jest to odpowiedź na tanią odzież niskiej jakości, odpady tekstylne, a zarazem dążenie do zagwarantowania, aby produkcja wyrobów włókienniczych przebiegała z pełnym poszanowaniem praw pracowniczych.
Trzeci wniosek ma na celu wzmocnienie rynku wewnętrznego wyrobów budowlanych. Ma ponadto zapewnić, by obowiązujące ramy regulacyjne umożliwiały realizację celów w zakresie zrównoważonego rozwoju i klimatu również w środowisku zbudowanym.
I wreszcie, w pakiecie znajduje się wniosek w sprawie nowych przepisów mających na celu wzmocnienie pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej. Konsumenci będą lepiej poinformowani o zrównoważeniu środowiskowym produktów, wzrośnie ich ochrona przed pseudoekologicznym marketingiem.
W dzisiejszych wnioskach Komisja przedstawia narzędzia umożliwiające faktyczne przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym w UE: odejście od uzależnienia od energii i zasobów, zwiększenie odporności na wstrząsy zewnętrzne oraz poszanowanie przyrody i zdrowia ludzi. Wnioski opierają się na sukcesie, jaki odniosły unijne przepisy dotyczące ekoprojektu. Spowodowały znaczące obniżenie zużycia energii w UE, przynosząc konsumentom istotne oszczędności. Obowiązujące wymogi dotyczące ekoprojektu umożliwiły konsumentom zaoszczędzenie 120 mld euro w samym tylko 2021 r. Za sprawą produktów objętych zakresem rozporządzenia przepisy doprowadziły ponadto do zmniejszenia rocznego zużycia energii o 10 proc. Do 2030 r. nowe ramy mogą przynieść 132 megaton oszczędności energii pierwotnej, co odpowiada około 150 mld m³ gazu ziemnego – w przybliżeniu jest to wielkość importu gazu z Rosji do UE.
Zrównoważone produkty jako norma
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie ekoprojektowania zrównoważonych produktów odnosi się do etapu projektowania produktów, na którym ustala się nawet 80 proc. wpływu danego produktu na środowisko w całym cyklu życia. Określono w nim nowe wymogi, dzięki którym produkty będą trwalsze, bardziej niezawodne, nadające się do ponownego użytku. Łatwiejsze będzie zwiększanie zakresu ich działania, naprawianie, konserwowanie, odnawianie i poddawanie recyklingowi. Będą efektywne pod względem energetycznym i zasobooszczędne. Co więcej, dzięki wymogom związanym z informowaniem, właściwym dla poszczególnych produktów, konsumenci będą zdawać sobie sprawę z oddziaływania nabywanych produktów na środowisko. Każdy produkt objęty regulacją będzie miał cyfrowy paszport produktu. Ułatwi to naprawę lub recykling produktów, a także śledzenie substancji potencjalnie niebezpiecznych w całym łańcuchu dostaw. Wprowadzić można również etykietowanie. Wniosek zawiera ponadto środki mające na celu zakończenie procederu niszczenia niesprzedanych towarów konsumpcyjnych, a także rozszerzenie zielonych zamówień publicznych i wprowadzenie zachęt dla oferowania zrównoważonych produktów.
Dzisiejszy wniosek rozszerza funkcjonujące już ramy ekoprojektu na dwa sposoby: po pierwsze, obejmując jak najszerszy asortyment produktów; po drugie, rozszerzając zakres wymogów, które mają spełniać produkty. Ustanowienie kryteriów dotyczących nie tylko efektywności energetycznej, ale również obiegu zamkniętego i ogólnego zmniejszenia śladu środowiskowego i klimatycznego produktów pozwoli na zwiększenie niezależności energetycznej i niezależności pod względem zasobów, a także zmniejszenie zanieczyszczenia. Jednolity rynek ulegnie wzmocnieniu, wyeliminowana zostanie rozbieżność przepisów w poszczególnych państwach członkowskich, powstaną możliwości gospodarcze w zakresie innowacji i tworzenia miejsc pracy, zwłaszcza w kontekście regeneracji produktów, ich konserwacji, recyklingu i naprawy. We wniosku określone zostaną ramy i proces, za sprawą których Komisja, w ścisłej współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, będzie stopniowo określać wymogi dla każdego produktu lub dla każdej grupy produktów.
Wraz z niniejszym wnioskiem Komisja przyjęła również plan prac w zakresie ekoprojektu i etykietowania energetycznego na lata 2022–2024, aby uwzględnić nowe produkty związane z energią oraz zaktualizować i zwiększyć poziom ambicji w odniesieniu do produktów, które są już objęte regulacjami. Jest to środek przejściowy do czasu wejścia w życie nowego rozporządzenia. Dotyczy to w szczególności elektroniki użytkowej (smartfonów, tabletów, paneli słonecznych) – najszybciej rozwijającego się strumienia odpadów.
Dziś przedstawiono również ukierunkowane inicjatywy sektorowe, które posłużą jako wsparcie wprowadzania zrównoważonych produktów na rynek UE. Przedmiotem strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym oraz przeglądu rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych będą dwie priorytetowe grupy produktów o znaczącym oddziaływaniu.
Zrównoważone wyroby włókiennicze w obiegu zamkniętym
Konsumpcja wyrobów włókienniczych w Europie wywiera czwarty pod względem wielkości wpływ na środowisko i zmianę klimatu (poprzedza ją wyżywienie, mieszkalnictwo i mobilność). Jest to również trzeci pod względem wielkości obszar zużycia wody i gruntów, a piąty – pod względem zużycia surowców pierwotnych.
W strategii UE dla zrównoważonego sektora włókienniczego o obiegu zamkniętym określono wizję i konkretne działania, dzięki którym do końca 2030 r. wyroby włókiennicze wprowadzane do obrotu w UE będą długotrwałe i poddawane recyklingowi, wytwarzane z włókien pochodzących z recyklingu, wolne od substancji niebezpiecznych i produkowane z poszanowaniem praw socjalnych i środowiska. Konsumenci odniosą korzyści, ponieważ wyroby włókiennicze będą miały wyższą jakość. Tania odzież niskiej jakości wyjdzie z mody, powszechnie dostępne będą usługi ponownego użycia i naprawy. W konkurencyjnym, odpornym i innowacyjnym sektorze wyrobów włókienniczych producenci muszą przejąć odpowiedzialność za wytwarzane przez nich produkty w całym łańcuchu wartości, w tym również wtedy, gdy wyroby stają się odpadami. W ten sposób ekosystem wyrobów włókienniczych oparty na obiegu zamkniętym będzie prosperował. Będzie funkcjonował dzięki możliwościom innowacyjnego odzyskiwania włókien w procesie recyklingu, do minimum ograniczone zostanie spalanie i składowanie wyrobów włókienniczych.
Szczególne środki obejmą wymogi dotyczące ekoprojektu dla wyrobów włókienniczych, jaśniejszych informacji, cyfrowego paszportu produktu oraz obowiązkowego unijnego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W strategii przewidziano środki mające na celu rozwiązanie problemu niezamierzonego uwalniania z wyrobów włókienniczych mikrodrobin plastiku, zapewnienie rzetelności twierdzeń dotyczących ekologiczności wyrobów oraz wzmocnienie modeli biznesowych opartych na obiegu zamkniętym, w tym usług ponownego użycia i naprawy. Aby rozwiązać problem taniej odzieży niskiej jakości, w strategii wezwano przedsiębiorstwa do zmniejszenia liczby kolekcji w ciągu roku, odpowiedzialne działanie i podjęcie kroków w celu zminimalizowania śladu węglowego i środowiskowego. Państwa członkowskie zostały wezwane do przyjmowania środków podatkowych sprzyjających sektorowi ponownego użytkowania i naprawy. Komisja będzie promować te zmiany, podejmując również działania podnoszące świadomość.
W strategii przewidziano wsparcie dla ekosystemu włókienniczego w całym okresie transformacji. W związku z tym Komisja rozpoczyna dziś współtworzenie ścieżki transformacji dla ekosystemu włókienniczego. Jest to niezbędne narzędzie współpracy oraz wsparcia tego ekosystemu w przezwyciężeniu negatywnych skutków pandemii COVID-19, które miały wpływ na przedsiębiorstwa w ich codziennej działalności przez ostatnie dwa lata. Przyczyni się to do wzmocnienia zdolności ekosystemu do przetrwania w perspektywie długoterminowej, poprzez stawianie czoła zarówno ostrej globalnej konkurencji, jak i przyszłym wstrząsom. Zachęca się wszystkie podmioty do aktywnego udziału w procesie współtworzenia poprzez podjęcie zobowiązań dotyczących gospodarki i modeli biznesowych opartych na obiegu zamkniętym, działań mających na celu wzmocnienie zrównoważonej konkurencyjności, cyfryzacji i odporności oraz poprzez określenie konkretnych inwestycji niezbędnych do dwojakiej transformacji.
Wyroby budowlane przyszłości
Ekosystem budowlany stanowi prawie 10 proc. wartości dodanej UE i zatrudnia około 25 mln osób w ponad 5 mln przedsiębiorstw. Przemysł wyrobów budowlanych liczy 430 tys. przedsiębiorstw w UE, a jego obroty wynoszą 800 mld euro. W sektorze działają głównie małe i średnie przedsiębiorstwa. Stanowią one kluczowy atut gospodarczy i społeczny dla społeczności lokalnych w europejskich regionach i miastach.
Budynki odpowiadają za około 50 proc. wydobycia i zużycia zasobów oraz za ponad 30 proc. wszystkich odpadów wytwarzanych rocznie w UE. Co więcej, budynki odpowiadają za 40 proc. zużycia energii w UE i 36 proc. emisji gazów cieplarnianych związanych z energią.
W wyniku przeglądu rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych przepisy, które obowiązują od 2011 r., zostaną wzmocnione i zaktualizowane. Powstaną zharmonizowane ramy oceny i informowania o tym, jakie jest oddziaływanie danego wyrobu budowlanego w kontekście środowiska i klimatu. Nowe wymogi dotyczące wyrobów zapewnią, aby projektowanie i wytwarzanie wyrobów budowlanych opierało się na najnowocześniejszym stanie wiedzy, i aby wyroby te stały się dzięki temu trwalsze, aby nadawały się do naprawy, recyklingu i ponownego przetworzenia.
Ułatwi to również organom normalizacyjnym pracę polegającą na tworzeniu wspólnych norm europejskich. W połączeniu ze zwiększeniem zdolności w zakresie nadzoru rynku i jaśniejszymi zasadami dla podmiotów gospodarczych w całym łańcuchu dostaw przyczyni się to do usunięcia przeszkód w swobodnym przepływie w obrębie rynku wewnętrznego. I wreszcie, w zmienionym rozporządzeniu zaoferowane zostaną rozwiązania cyfrowe mające na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych, zwłaszcza dla MŚP, w tym baza danych wyrobów budowlanych i cyfrowy paszport produktu.
Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:
Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans podkreślił: Nadszedł czas, by położyć kres modelowi „wziąć, skorzystać, zepsuć, wyrzucić”, który tak bardzo szkodzi naszej planecie, naszemu zdrowiu, naszej gospodarce. Przedstawione dziś wnioski zagwarantują, aby w Europie sprzedawane były jedynie najbardziej zrównoważone produkty. Pozwolą konsumentom oszczędzać energię, naprawiać, a nie tylko wymieniać uszkodzone produkty, jak również dokonywać inteligentnych wyborów środowiskowych podczas zakupów. W ten sposób przywrócimy równowagę w naszych stosunkach z przyrodą i zmniejszymy naszą podatność na zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw.
Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton powiedział: Konsumenci europejscy słusznie oczekują bardziej przyjaznych dla środowiska i bardziej trwałych produktów. Większe zrównoważenie i większa efektywność gospodarowania zasobami oznacza większą odporność w sytuacji, gdy kryzys zakłóca nasze łańcuchy dostaw w przemyśle. Wykorzystując potencjał jednolitego rynku, narzędzi cyfrowych oraz poprawiając nadzór rynku, zmaksymalizujemy możliwości działania zarówno dla przedsiębiorstw, jak i konsumentów. Większa efektywność pod względem energii i zasobów, zwłaszcza w sektorze budownictwa i wyrobów włókienniczych, przyczyni się do powstania w całej Europie miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji.
Komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius oświadczył: Nasze propozycje dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym dają początek erze, w której produkty będą projektowane w sposób przynoszący korzyści wszystkim, szanujący granice naszej planety i chroniący środowisko. Wydłużenie cyklu życia telefonów, z których korzystamy, odzieży, którą nosimy oraz wielu innych produktów pozwoli europejskim konsumentom zaoszczędzić pieniądze. Pod koniec swojego cyklu życia produkty nie będą źródłem zanieczyszczenia, lecz posłużą jako nowy materiał dla gospodarki, co zmniejszy zależność europejskich przedsiębiorstw od importu”.
Więcej informacji
Pytania i odpowiedzi na temat inicjatywy dotyczącej zrównoważonych produktów
Zestawienie informacji na temat inicjatywy dotyczącej zrównoważonych produktów
Pytania i odpowiedzi na temat strategii dotyczącej wyrobów włókienniczych
Zestawienie informacji na temat strategii dotyczącej wyrobów włókienniczych
Pytania i odpowiedzi dotyczące materiałów budowlanych
Zestawienie informacji na temat materiałów budowlanych
Komunikat prasowy w sprawie wzmocnienia pozycji konsumentów
Zestawienie informacji dotyczące wzmocnienia pozycji konsumentów
Komunikat ogólny dotyczący zrównoważonych produktów jako nowej normy
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie ekoprojektowania zrównoważonych produktów
Plan prac w zakresie ekoprojektowania i etykietowania energetycznego na lata 2022–2024
Strategia UE na rzecz zrównoważonego sektora włókienniczego o obiegu zamkniętym
Badanie dotyczące ścieżki transformacji w ekosystemie tekstylnym
Scenariusze dotyczące współtworzenia ścieżki transformacji na rzecz bardziej odpornego, zrównoważonego i cyfrowego ekosystemu wyrobów włókienniczych
Strona internetowa poświęcona strategii na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych
Wniosek dotyczący rewizji rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych
Gospodarka o obiegu zamkniętym: zrównoważone obuwie – materiał audiowizualny
Gospodarka o obiegu zamkniętym: zrównoważone meble – materiał audiowizualny
Nowe wnioski, dzięki którym zrównoważone produkty staną się normą Pobierz (66.513 kB - PDF)
