SZUKAJ NA STRONACH EUROPE DIRECT LUBLIN
Komisja opublikowała dziś sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej na 2024 r., w którym opisano, w jaki sposób UE radziła sobie z bezprecedensowymi wyzwaniami w krajobrazie polityki energetycznej w trakcie obecnej kadencji Komisji, zapewniając UE ramy regulacyjne umożliwiające przejście na czystą energię i tworząc podstawy dla ponownego wzrostu gospodarczego i konkurencyjności.
Co istotne, w ostatnich latach UE zdołała stawić czoła krytycznym zagrożeniom dla bezpieczeństwa dostaw energii, odzyskać kontrolę nad rynkiem i cenami energii oraz przyspieszyć transformację w kierunku neutralności klimatycznej:
Poczyniono znaczne postępy w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych. Energia wiatrowa wyprzedziła gaz, aby stać się drugim co do wielkości źródłem energii elektrycznej w UE za energią jądrową, a do pierwszej połowy 2024 r. energia ze źródeł odnawialnych wygenerowała 50 % energii elektrycznej w UE. W 2022 r. zużycie energii pierwotnej w UE ponownie wykazywało tendencję spadkową, spadając o 4,1 %. Aby do 2030 r. UE mogła osiągnąć cel polegający na zmniejszeniu zużycia energii końcowej o 11,7 %, konieczne będzie jednak dalsze zwiększenie wysiłków na rzecz efektywności energetycznej. Konieczna jest dalsza poprawa, zwłaszcza w zakresie ogólnej elektryfikacji urządzeń grzewczych i tempa renowacji budynków. Konieczne są wzmożone wysiłki w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Ma to kluczowe znaczenie dla poprawy konkurencyjności przemysłu UE i przyspieszenia inwestycji w zintegrowane sieci infrastruktury w Europie, które mają zasadnicze znaczenie dla elektryfikacji gospodarki europejskiej.
W sprawozdaniu przypomniano, że wszystkie państwa członkowskie muszą jak najszybciej przedłożyć ostateczne zaktualizowane krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu, aby zapewnić wspólne osiągnięcie celów w zakresie energii i klimatu na 2030 r. Z oceny projektów zaktualizowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu opublikowanej w grudniu 2023 r. wynika, że państwa członkowskie poczyniły krok we właściwym kierunku, ale nie jest to jeszcze wystarczające, aby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 % do 2030 r., i muszą uwzględnić zalecenia Komisji dotyczące ich ostatecznych planów. Komisja opublikowała dziś również sprawozdanie na temat funkcjonowania rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, w którym stwierdzono, że rozporządzenie odgrywa ważną rolę w utrzymaniu UE na dobrej drodze do osiągnięcia jej celów na 2030 r. poprzez uspójnienie, zintegrowanie i uproszczenie planowania i sprawozdawczości.
W przyszłości trzeba będzie zająć się nowymi i pojawiającymi się wyzwaniami, takimi jak obecna luka ambicyjna w zakresie odnawialnych źródeł energii i celów w zakresie efektywności energetycznej, wzrost ubóstwa energetycznego, różnica cen energii w porównaniu z innymi światowymi konkurentami oraz ryzyko nowych strategicznych krytycznych zależności. Będą one wymagały zdecydowanej reakcji politycznej i radykalnej zmiany wysiłków na szczeblu UE i państw członkowskich poprzez większą koordynację, integrację rynku i wspólne działania.
UE nadal stoi w obronie Ukrainy w obliczu nieustających rosyjskich ataków na jej system energetyczny. Synchronizacja sieci ukraińskich i mołdawskich z europejską siecią kontynentalną pomogła ustabilizować ukraiński system elektroenergetyczny, a zdolność wymiany energii elektrycznej osiągnęła obecnie 1,7 GW w handlu komercyjnym. Umożliwia również Ukrainie korzystanie z importu w sytuacjach nadzwyczajnych. Do 31 lipca 2024 r. ponad 40 % wszystkich darowizn od państw członkowskich przeznaczono na sektor energetyczny, a łączny wkład Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności szacuje się na ponad 900 mln EUR. Do czerwca 2024 r. z Funduszu Wsparcia Energetycznego Ukrainy (UESF) uruchomiono również ponad 500 mln EUR. Ponadto unijny Instrument na rzecz Ukrainy o wartości 50 mld EUR zapewni spójne finansowanie, aby pomóc Ukrainie w odbudowie i trwałym wzroście gospodarczym do 2027 r.
Unijni producenci stoją w obliczu rosnącej konkurencji w zakresie technologii neutralnych emisyjnie na rynkach światowych i krajowych. W sprawozdaniu przypomniano o znaczeniu aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie i aktu w sprawie surowców krytycznych, a także reformy struktury rynku energii elektrycznej dla sprostania tym wyzwaniom. W dzisiejszym sprawozdaniu uznano również potrzebę wykorzystania partnerstw z przemysłem w celu przyspieszenia rozwoju technologii neutralnych emisyjnie i wzmocnienia bazy produkcyjnej UE. Ważną rolę odegrają sojusze przemysłowe, takie jak europejski sojusz na rzecz baterii, europejski sojusz na rzecz czystego wodoru, sojusz przemysłowy na rzecz fotowoltaiki słonecznej, sojusz przemysłowy w łańcuchu wartości paliw odnawialnych i niskoemisyjnych oraz sojusz na rzecz małych reaktorów modułowych. Dialogi Komisji na temat czystej transformacji z przemysłem i partnerami społecznymi będą wspierać wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu.
Kluczową rolę odgrywa również fundusz innowacyjny, którego szacunkowy budżet do 2030 r. wynosi około 40 mld EUR. Europejski Bank Wodoru, finansowany z funduszu innowacyjnego EU ETS, działa i przeprowadził pierwszą udaną rundę aukcji UE, przyznając prawie 720 mln euro na 7 projektów w zakresie wodoru odnawialnego w Europie.
Dzięki nowym przepisom dotyczącym rynku energii, takim jak zreformowana struktura rynku energii elektrycznej, osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji będą lepiej chronione przed odłączeniem. W przypadku kryzysu cen gazu ziemnego państwa członkowskie mogą wprowadzić środki mające na celu ochronę konsumentów i zapewnienie dostępu do przystępnej cenowo energii i podstawowych usług społecznych. Obejmuje to interwencje w zakresie ustalania cen na poziomie detalicznym w celu ochrony konsumentów przed nadmiernie wysokimi cenami.
Społeczny Fundusz Klimatyczny będzie również kluczowym instrumentem umożliwiającym uruchomienie co najmniej 86,7 mld EUR na lata 2026–2032, finansowanych z dochodów z ETS i co najmniej 25 % ze współfinansowania przez państwa członkowskie. Fundusz będzie wspierał środki strukturalne i inwestycje w renowacje zwiększające efektywność energetyczną, dostęp do przystępnych cenowo i energooszczędnych mieszkań, czyste ogrzewanie i chłodzenie oraz integrację energii ze źródeł odnawialnych, a także w bezemisyjne i niskoemisyjne mobilność i transport. Istnieje również możliwość zapewnienia tymczasowego bezpośredniego wsparcia dochodu.
Niniejsze sprawozdanie jest publikowane co roku, aby podsumować postępy UE w realizacji celów unii energetycznej. Po zeszłorocznym sprawozdaniu na temat stanu unii energetycznej dotyczącym wyzwań i osiągnięć w latach 2020–2023 tegoroczne sprawozdanie zawiera aktualne informacje na temat tego, w jaki sposób UE z powodzeniem podjęła działania w odpowiedzi na bezprecedensowe wydarzenia i wyzwania w ostatnim roku obecnej kadencji Komisji.
Pierwsza część sprawozdania pokazuje, w jaki sposób ambitne cele w zakresie energii i klimatu w ramach Europejskiego Zielonego Ładu stanowiły podstawę unijnej strategii reagowania kryzysowego i planu REPowerEU. Przedstawiono w nim również działania mające na celu zwiększenie konkurencyjności przemysłu europejskiego. W drugiej części przeanalizowano stan realizacji unii energetycznej we wszystkich jej pięciu wymiarach: Bezpieczeństwo, solidarność i zaufanie; 2) w pełni zintegrowany wewnętrzny rynek energii; Efektywność energetyczna; 4) działania w dziedzinie klimatu i dekarbonizacja gospodarki; oraz 5) badania naukowe, innowacje i konkurencyjność. Do tegorocznego sprawozdania dołączono załącznik zawierający informacje na temat dobrowolnych i krajowych systemów bioenergii w państwach członkowskich.
Sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej 2024
Zestawienie informacji na temat stanu unii energetycznej za 2024 r.
Załącznik dotyczący bioenergii
Stan unii energetycznej w 2024 r. – karty poszczególnych krajów
Strona internetowa sprawozdania na temat stanu unii energetycznej (z pełnym zestawem dokumentów i sprawozdań)
Sprawozdanie z funkcjonowania rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu
Strona internetowa unii energetycznej
Plan REPowerEU
Krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK)
Realizacja Europejskiego Zielonego Ładu
Choć nadal żyjemy w burzliwych czasach i mamy do czynienia z wyzwaniami, dzisiejsze sprawozdanie pokazuje bezprecedensowe postępy poczynione w tym mandacie w celu wzmocnienia naszej unii energetycznej. Emisje maleją, a odnawialne źródła energii odgrywają dziś istotną rolę w naszym systemie energetycznym. Powinniśmy szybko wdrożyć nową politykę i ramy regulacyjne, aby rozwiązać problem wysokich cen energii i przyspieszyć rozwój infrastruktury. Poczynimy również wnioski na temat nadmiernej zależności od jednego dostawcy i będziemy kontynuować projekt wspólnych zakupów rozszerzony na nowe towary, ponieważ zapewnienie konkurencyjności przemysłu będzie miało kluczowe znaczenie dla przyszłego sukcesu gospodarczego UE.
Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu, stosunków międzyinstytucjonalnych i prognozowania
Z tegorocznego sprawozdania wynika, że nie jesteśmy już na granicy rurociągów Putina, a nasi ukraińscy partnerzy nadal opowiadają się za zimą. W sprawozdaniu podkreślono postępy poczynione w ramach tego mandatu w kierunku bezpiecznego, konkurencyjnego i przystępnego cenowo sektora energetycznego w UE. UE jest dobrze przygotowana do radzenia sobie z głębokimi zmianami i wyzwaniami, które stoją przed nami, oraz do wywiązania się ze swoich zobowiązań wobec planety i jej obywateli. Nasza unia energetyczna jest silniejsza i bardziej ekologiczna niż kiedykolwiek wcześniej.
Kadri Simson, komisarz do spraw energii
Energia
Europejski Zielony Ład
Sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej 2024 pokazuje postępy UE
Polski ( Tłumaczenie maszynowe )
62.266, kB - PDF
